در این مقاله به تفاوت روغن ترمز آبی و زرد می پردازیم. روغن ترمز به عنوان یک سیال با گرانروی مناسب در مجرای هیدرولیک خودرو به جریان در می آید و باعث فشار آوردن لنت به دیسک میشود. وجود روغن ترمز سالم و عاری از رطوبت، بسیار مهم و ضروری است. در پایان هم به نکات جانبی روغن ترمز مانند مدت زمان تعویض آن نیز اشاره کوتاهی میکنیم.
روغن ترمز یا مایع هیدرولیک سیستم ترمز؟
بسیاری از مردم عامه علاوه بر ندانستن تفاوت روغن ترمز آبی و زرد، نام این سیال را به اشتباه بیان میکنند. در واقع نام اصلی روغن ترمز، مایع هیدرولیک سیستم ترمز است. ساختار روغن ترمز ها اصولا بر پایه اتیلن گلیکول است. موارد زیادی وجود دارد که باید قبل از اینکه به تفاوت روغن ترمز آبی و زرد بپردازیم، بررسی شوند.
یکای DOT چیست؟
دات(DOT)، مخفف سازمان حمل و نقل آمریکا است که همه ی روغن ترمز ها بر این اساس درجه بندی میشوند. مایع هیدرولیک سیستم ترمز 4 نوع مختلف دارد(DOT3،DOT4،DOT5،5.1DOT). از دات 3 و 4 در اکثر خودرو ها استفاده میشود، اما دات 5 و 5.1 در خودرو کارایی ندارند. تفاوت روغن ترمز آبی و زرد تنها در نامگذاری آنها نیست بلکه خواص متفاوتی دارند که با توجه به خودروی خود، باید روغن ترمز مناسب را خریداری کنید.
تفاوت روغن ترمز آبی و زرد چیست؟
1. نقطه جوش: تفاوت روغن ترمز آبی و زرد در این مورد بسیار حائز اهمیت است. مایع هیدرولیک سیستم ترمز، با فشردن پدال ترمز تحت تاثیر نیروی بسیار زیادی قرار میگیرد که همین امر باعث بالا رفتن دمای آن میشود(کاهش حجم باعث افزایش انرژی درونی سیال میشود). بنابراین روغن ترمز اتومبیل باید دارای نقطه جوش بالایی باشد تا بتواند کارایی سیستم ترمز هیدرولیک را حفظ کند. روغن ترمز های دات 3 نقطه جوش 205 درجه(سلسیوس) در شرایط خشک و 140 درجه در شرایط مرطوب دارند.
این ارقام برای روغن دات 4 به عدد 230 در حالت خشک و 155 درجه سلسیوس در حالت مرطوب میرسد. منظور از نقطه جوش خشک، نقطه جوش روغن ترمزی است که کمتر از 1 درصد رطوبت(آّب یا بخار آن) در آن وجود داشته باشد. همچنین نقطه جوش مرطوب زمانی اطلاق میشود که میزان رطوبت موجود در مایع هیدرولیک(روغن ترمز) به بیش از 4 درصد برسد(این امر نقص بسیار خطرناکی در سیستم ترمز گیری محسوب میشود). ابزاری وجود دارد تا شما بتوانید از میزان رطوبت موجود در روغن ترمز خود مطلع شوید
2. قابلیت جذب رطوبت: وجود رطوبت(آّب یا بخار آن) در مایع هیدرولیک ترمز باعث اختلال در امر ترمزگیری میشود. روغن ترمز در سیلندر ترمز فشرده میشود و باعث درگیر شدن لنت ها با دیسک میشود. حال اگر در بین روغن ترمز، رطوبت وجود داشته باشد؛ باعث میشود با فشردن معمولی پا، ترمزگیری به خوبی انجام نشود. همچنین به دلیل بالا رفتن سریع دمای مخلوط روغن ترمز و آب(نقطه جوش پایین آب باعث کاهش نقطه جوش محلول می شود)، باعث میشود تا دما روغن ترمز به سرعت بالا رود و کارایی کاهش یابد.
تفاوت روغن ترمز آبی و زرد در این موضوع بسیار مشهود است. قابلیت جذب رطوبت روغن موتور دات 3 بسیار بالا است. این موضوع در حالی است که روغن ترمز دات 4 تمایل کمتری نسبت به جذب رطوبت دارد. در واقع شرایط باید به گونه ای باشد تا از نفوذ آب به درون سیستم ترمز خودرو جلوگیری شود.
3. مواد افزودنی: مواد اسیدی موجود در روغن دات 3 باعث میشود تا به مرور زمان به سیستم ترمز خودرو آسیب بزند و باعث خوردگی آنها بشود. اما در روغن دات 4 این نقص برطرف شده است(با افزودن مواد ضد اسیدی) تا در کنار ویژگی های خوب آن(از همه مهمتر، بالا بودن نقطه جوش آن)، به یک روغن ترمز مطلوب تر تبدیل شود.
آیا تفاوت روغن ترمز آبی و زرد تنها در خواص درونی آنها است؟!
علاوه بر تفاوت در خواص ذاتی، این مواد در بسته بندی های متفاوتی به بازار عرضه میشوند. بسته بندی زرد مخصوص روغن دات 3 است و بسته بندی روغن دات 4 به رنگ آبی است(اما تنها به رنگ قوطی اکتفا نکنید و اطلاعات روی بسته بندی آن را مورد بررسی قرار دهید).
شما میتوانید با مشاهده مشخصاتی که بر روی در محفظه روغن ترمز(زیر کاپوت خودرو، بالاتر از باتری) نوشته شده است، روغن ترمز مناسب خودروی خود را خریداری کنید. برخی افراد این دو نوع روغن را با یکدیگر مخلوط و سپس به محفظه روغن ترمز اضافه میکنند. کار نادرستی نیست، اما بهتر است از یک نوع روغن مجزا(دات 3 یا دات 4) استفاده کنید.
کلام پایانی
وجود رطوبت در درون محفظه به میزان 1 الی 3 درصد طبیعی است اما وجود 4 درصد و بیشتر، میتواند مشکلات ناگواری برای شما بوجود بیاورد. هر 50 هزار کیلومتر یا دو سال و نیم یکبار به تعویض روغن ترمز خود بپردازید(برای اطلاعات دقیق تر می توانید دفترچه راهنمای اتومبیل خود را مطالعه کنید). همچنین بازدید ماهانه سطح روغن ترمز ضروری و حیاتی است.
