به طور ساده، هواگیری به معنای خارج کردن روغن ترمز قدیمی از سیلندر اصلی ترمز، لوله‌های اتصالی و پیچ هواگیری، و جایگزین کردن آن با روغن ترمز تازه است.
سیستم ترمز، بدون شک بخشی حیاتی است که در رانندگی و پیشگیری از وقوع حوادث به آن توجه ویژه ای دارد. اما داشتن یک سیستم ترمز خوب بدان معنا نیست که اگر مثلاً خودروی من پورشه است، باید نگرانی در مورد سیستم ترمز خود راحت باشم. در واقع، نوع روغن استفاده شده، تعویض منظم و هواگیری به موقع آن بسیار اهمیت دارد.
عواملی که باعث ورود هوا به مدار می‌شوند عبارتند از:
- اگر سوراخ در هنگام فشرده سازی پیستون وجود داشته باشد، هوا از طریق کاپ نگه دارنده وارد دستگاه می‌شود.
- هواوری شدن مخزن روغن ترمز باعث ورود هوا به مدار می‌شود.
- نشتی یا عدم احکام کامل برخی اجزا.
بررسی و تخلیه منظم روغن ترمز به دو دلیل زیر بسیار مهم است:
- از بین بردن رطوبت، زیرا روغن‌های دات ۳ و ۴ قادر به جذب رطوبت هستند.
- حذف حباب‌های هوایی که هنگام تعمیر در داخل سیستم تشکیل می‌شوند.
تخلیه هوا به این دلیل اهمیت دارد که حضور هوا در سیستم ترمز، هنگام ترمز زدن اختلالات جدی ایجاد می‌کند. هدف از این کار جلوگیری از کاهش نقطه جوش روغن ترمز است.
مراحل آماده شدن برای هواگیری سیستم ترمز
یکی از روندهایی که شما باید در برخی از مواقع، مثلا بعد از تعویض روغن ترمز، هواگیری سیستم ترمز ماشین است. به این منظور درب مخزن روغن ترمز را بردارید. معمولاً یک مخزن با رنگ روشن و یک درب سیاه در راستای پدال ترمز شما در محفظه موتور وجود دارد. اگر برای یافتن آن به کمک بیشتری نیاز دارید، به دفترچه راهنمای خودروی خود یا مکانیک مراجعه کنید.
- در طول یک تعویض دوره‌ای روغن، مکانیک سایر مایعات ماشین شما را هم بررسی می‌کند. کافی است دفعه‌ی بعد که تعویض روغن انجام دادید بپرسید که مخزن روغن ترمز کجاست.
- روغن ترمز قدیمی را تخلیه کنید. با استفاده از یک ابزار مکنده، تا جایی که می‌توانید روغن کهنه و سیاه شده را بمکید. روغن ترمز قدیمی را در یک شیشه یا بطری جمع کنید.
می‌توانید آن را به‌عنوان روغن ترمز قدیمی برچسب بزنید. این گونه اطمینان حاصل می‌کنید که در حین هواگیری ترمز خودرو فقط مایع تمیز به لوله‌ها پمپ می‌شود.
برچسب زدن ظروف امن‌ترین راه برای اطمینان از عدم استفاده مجدد تصادفی است.
- مخزن را تمیز کنید. بعد از اینکه تمام روغن ترمز قدیمی را خارج کردید، هر رسوبی را در مخزن، با یک دستمال تمیز و بدون پرز پاک کنید.
با این حال، اجازه ندهید که کهنه کاملاً در مخزن بیفتد؛ زیرا بیرون آوردن آن دردسرساز خواهد بود.
هرگونه روغن ریخته‌شده را با مایع تمیزکننده‌ی روغن ترمز یا آب و صابون تمیز کنید. 
- مخزن اصلی را با روغن ترمز تمیز پر کنید. در حین پر کردن، می‌توانید خط نشانه را در داخل یا روی مخزن مشاهده کنید.
باید این کار را به‌صورت دوره‌ای انجام دهید تا مطمئن شوید در طول فرایند هواگیری ترمز خودرو از سمت مخزن هوا به داخل کشیده نمی‌شود.
- درب مخزن را ببندید. اطمینان حاصل کنید که درپوش را دوباره روی مخزن قرار داده و بعد از هر بار پرکردن مخزن، به سمت راست سفت کنید.
فشار منفی در لوله‌ها در هنگام هواگیری ترمز خودرو می‌تواند باعث خروج روغن از مخزن در صورت باز بودن درب آن شود.
- پدال ترمز را حدود 15 بار فشار دهید. سپس ترمز را با فشار نگه دارید. این به‌سادگی لوله‌ها را با روغن ترمز جدید شارژ می‌کند.
هنوز هیچ هوایی از لوله‌ها خارج نشده است، اما مطمئن می‌شوید که فشار کافی برای زمانی که شروع به هواگیری ترمز خودرو می‌کنید وجود دارد. - دریچه‌های هواگیری ترمز خودرو آماده کنید. دفترچه راهنمای خودرو خود را بررسی کنید تا محل دقیق سوپاپ‌ها را بیابید. آن‌ها معمولاً پشت سیستم ترمز هر چرخ قرار دارند و ممکن است برای دسترسی به آن‌ها مجبور به باز کردن لاستیک‌ها باشید.
دریچه‌های هواگیری ترمز خودرو برای انواع مختلف ترمزها متفاوت هستند، اما معمولاً به‌شکل پیچ شش‌گوش با یک امتداد نازل مانند از جلو هستند.
محاسبه رایگان هزینه تعمیرات خودرو!
- با استفاده از یک آچار مناسب (اغلب 5⁄16 اینچ (7.9 میلی‌متر)) که با پیچ و مهره‌ی دریچه‌ی هواگیری ترمز خودرو مناسب است، می‌توانید دریچه‌های هواگیری ترمز خودرو را باز کنید.
اگر کمی روغن از روز قبل روی پیچ و مهره‌ها ریخته شود به شل شدن آن‌ها کمک می‌کند.
اگر روغن کمکی نکرد، از یک مکانیک کمک بگیرید. شکستن دریچه هواگیری ترمز خودرو باعث آسیب‌های پرهزینه می‌شود. - برای تعیین ترتیب هواگیری ترمز چرخ‌ها به راهنمای خودروی خود مراجعه کنید. اگر نمی‌توانید اطلاعات را در دفترچه راهنما یا به‌صورت آنلاین پیدا کنید، نترسید.
از دورترین لاستیک از مخزن شروع کنید تا به نزدیک‌ترین لاستیک برسید. این کار باعث می‌شود که هوا به‌تدریج از دورترین نقطه خارج شود تا جایی که دیگر چیزی باقی نماند.
مراحل هواگیری ترمز خودرو
مرحله اول: از آنجایی که لازم است که به همراه تعویض روغن ترمز، سامانه ترمز هم هواگیری شود لذا در این مرحله باید اقدام به جداسازی تمامی چرخ‌های خودرو نموده و سپس خودرو را روی جک و یا در صورت نبود جک، بر روی پایه‌های سیمانی قرار دهید.
مرحله دوم: پیچ‌های مربوط به خروجی کالیپرهای ترمز را با ماده اسپری روان نموده و سپس به آرامی اقدام به باز نمودن آن‌ها نمایید. چنانچه برای باز نمودن پیچ‌ها دچار مشکل شدید از یک مکانیک حرفه‌ای برای باز کردن آن‌ها کمک بگیرید. سپس اگر امکان‌پذیر بود تمامی پیچ‌های خروجی را سفت نمایید.
مرحله سوم: برای پر نمودن محفظه روغن ترمز خودروی‌تان از روغن ترمز توصیه شده توسط سازنده خودرو استفاده نموده و سپس آن را تا نقطه ماکزیمم یا فول آن پر کنید.
مرحله چهارم: در این مرحله باید دورترین ترمز نسبت به سیلندر اصلی ترمز باز شود البته پروسه انجام این کار در برخی از خودروها متفاوت است. معمولاً دستورالعمل انجام این کار در دفترچه راهنمای خودروی‌تان وجود دارد اما اگر در دفترچه راهنما نبود، دستورالعمل انجام این کار را از نمایندگی فروش خودروی‌تان طلب کنید.
مرحله پنجم: در این مرحله به یک بطری پلاستیکی کوچک و یک لوله نیاز دارید. یک طرف لوله را در داخل مهره خروجی روغن ترمز فشار داده و طرف دیگر لوله را در داخل بطری قرار دهید. برای اینکه هوا از محفظه خروجی روغن وارد سامانه ترمز نشود سعی کنید که سر بطری را بالاتر از کالیپر ترمز نگه دارید.
مرحله ششم: برای انجام این مرحله، پیشرانه خودرو حتما باید در حالت خاموش باشد. در این زمان از همراه کمکی خود بخواهید که چند بار پدال ترمز را تا انتهای آن فشار دهد و هنگامی که مقاومت پدال را زیر پای خود حس نمود، به شما علامت دهد. زمانی که دوست شما روی پدال ترمز فشار وارد می‌کند، پیچ خروجی روغن را میزان کمی باز کنید و در پی آن پدال ترمز شروع به حرکت رو به پایین به سمت کف اتاق خودرو خواهد نمود.
مرحله هفتم: پیش از آنکه پدال ترمز به کف اتاق خودرو برسد همراه کمکی شما باید شما را با صدا زدن آگاهی دهد که پدال ترمز به کف اتاق خودرو رسیده است. در این زمان، باید فوراً پیچ خروجی روغن را سفت نموده و همزمان زیر کاپوت خودرو را بازدید نمایید و در صورتی که میزان روغن ترمز در محفظه آن کم بود اقدام به شارژ آن نمایید.
مرحله هشتم: مرحله پنجم و ششم وهفتم را چندین بار برای تمامی ترمزها تکرار نمایید تا زمانی که روغن خارج شده از لوله متصل شده فاقد کف و حباب باشد.
مرحله نهم: زمانی که دوست کمکی شما اقدام به فشردن پدال ترمز تا ته آن و سپس رها سازی آن می‌کند، حرکت و جنبش روغن موتور را در محفظه آن در زیر کاپوت با دقت بررسی و مشاهده کنید. چنانچه فوران روغن ترمز را مشاهده کردید این بدان معناست که کماکان حباب‌های هوا در سیستم ترمز شما محبوس هستند و شما ناچارید مراحلی که در بالا گفته شد مجددا تکرار نمایید.
مرحله دهم: پیش از آنکه چرخ‌های خودرو را مجددا در جای خود نصب کنید، چند بار اقدام به بررسی سفت و محکم بودن پیچ و مهره‌های خروجی ترمزها نمایید. توجه داشته باشید که انجام صحیح این مرحله بسیار مهم است و شل بودن هر یک از پیچ‌ها می‌تواند به خروج روغن از سیستم و در نهایت از کارافتادگی کل سامانه ترمز خودروی شما منجر شود.
سوالات متداول
در ادامه به سوالات متداول به در رابطه با هواگیری ترمز پاسخ می‌دهیم:
آیا خودمان می‌توانیم هواگیری ترمز را انجام دهیم؟
در کل هواگیری ترمز کار سخت و زمانبری هست اما اگر توانایی فنی و ابزار لازم رو داسته باشید، بله خودتان هم می‌توانید.
آیا بعداز هر بار تعویض روغن ترمز باید هواگیری انجام شود؟
بله بهتر است برای اطمینان بیشتر بعداز هر بار تعویض روغن ترمز مراحل هواگیری نیز انجام گیرد.
